9041Infrarood fotografie op de berg

posted by Aar on februari 7th, 2023

Tijdens de laatste tocht naar Sevda Tepesi heb ik een R72 infrarood filter meegenomen om op de oude SMC Pentax-M 40mm lens te zetten. Ik heb ergens gelezen dat dat een van de beste lenzen is voor infraroodfotografie. Het is ook een z.g. pancake-lens: dun als een pannenkoek. En bij grotere diafragma’s minder scherp dan de andere Pentax-M familieleden. Die feiten wijzen er mogelijk op dat er gewoon minder glas-elementjes in zitten. Hoe dan ook, als je wat verder diafragmeert worden de beelden heerlijk scherp, zie mijn vorige post (en eerdere in dit blog).

Ik heb (nog) geen camera waar het ingebouwde infraroodfilter uitgepeuterd is dus moest het met de Sony gebeuren. De 40mm en een boel zonlicht helpen wel maar op het display zie je bijna niets. Er zijn redenen waarom je ir-fotografie vooral op het hoogtepunt van een zonnige dag moet doen! OK, de zon was er deze winterdag volop maar bulderen deed alleen de wind…

Thuisgekomen zijn de foto’s bewerkt in DxO Photolab en een aantal met Nik plugins. De aanpak is meestal als deze:

• Starten in Photolab en bij hogere iso even ontruisen
• Ga naar witbalans, pak de pipet en klik op diverse plekken tot de basis goed is. Dat mag in precies de andersom verkeerde kleuren zijn want die ga je hierna omdraaien in de HSL tool (kleur wit 180 graden)
• Echte pro’s laden een profile-bestand om de witbalans nog verder te veranderen (negatieve waarden)
• Vanaf dit punt ga ik me uitleven met beschikbare middelen om de compositie beter te laten matchen met de opvallende en minder opvallende elementen in beeld. Hier ligt ook de keuze om kleur in de foto te laten of niet
• Een kopie van de foto door een Nik tool halen werkt verrassend: Silver Efex (de zwart-wit plugin) maar ook Color Efex heeft mooie opties, waar onder zwart-wit
• Weer terug in Photolab nog wat nabewerkingen

Dan nog een setje aanbevelingen en tips voor mezelf:

• Het leren van IR technieken is makkelijker met de zon op haar hoogst en windstil weer
• Stevige wind geeft wel mogelijkheden om dynamiek toe te voegen en wolken uit te smeren. Hou het statief vast of verzwaar het
• Met de superieure ruisonderdrukking van Photolab mag de iso gerust naar 3200 of hoger om de sluitertijd toch kort te houden
• Scherpstellen met een nauwelijks zichtbaar display is teveel gedoe: gebruik de afstandsschaal op de manual-lenzen. Kies het rode streepje: die heeft de fabrikant er bewust opgezet voor infrarood-film (was blijkbaar vroeger ook al populair) anders ga je “voorbij oneindig”. Gebruik de “focal distance” truuk uit de landschapsfotografie
• Compositie is ook lastig op het display maar het gaat wel
• Maak meerdere foto’s met wisselende belichting want je ziet niet of er uitgebeten stukken in zitten. Het histogram helpt wel goed maar nabewerking gaat soms beter met “verkeerd” belichte foto’s
• Probeer eens om zo’n witbalans-profielbestandje te vinden. Met Photolab kun je die niet maken maar wel inlezen en gebruiken
• Ook eens kijken of een geëxporteerd TIFF bestand in Darktable verder te bewerken valt
• Spelen met IR fotografie en kunstlicht. Of met macro-beelden. Of nog veel meer!
• Ooit een keer een “full spectrum” camera zien te krijgen
• De serie van Rob Shea op Youtube bekijken

In die videoserie wordt ook voorgesteld om Darktable te gebruiken. Die heb ik veel gebruikt tot ik naar het minder beweeglijke DxO overstapte. Er zitten wel briljante modules is; de bovenstaande foto heb ik vanuit DxO (voor de RAW voorbewerking) geëxporteerd naar TIFF en er vervolgens een paar DT kleurenmodules op losgelaten. Het resultaat is best wel… verrassend

Eigenlijk is een verrassend kleurenspel het voornaamste wat uit infrarood-schieten voorkomt: hoe je van zo goed als geen kleur naar iets heel anders komt…